| Aantekeningen |
- Biografie
Doña Fabiola Fernanda María-de-las-Victorias Antonia Adelaida Mora y Aragón (Madrid, 11 juni 1928 - Laken, 5 december 2014), was van Spaanse adel. Door haar huwelijk in 1960 werd ze Fabiola, koningin der Belgen. Naar Belgische traditie behield ze na het overlijden van haar man koning Boudewijn I in 1993 de titel van koningin. Zij overleed op 5 december 2014 na lange tijd geleden te hebben aan ziekte en problemen met de ademhaling, in het Kasteel Stuyvenberg te Brussel. Ze werd 86 jaar.
Afkomst
Fabiola werd geboren in het Paleis van Zurbano in de Spaanse hoofdstad Madrid. Ze was de derde van de zeven kinderen van Don Gonzalo Mora y Fernández, markies van Casa Riera en graaf van Mora (1887-1957) en van zijn vrouw Doña Blanca Aragón y Carrillo de Albornóz (1892-1981). Via haar moeder stamt ze af van de graven van Elio, Johan II van Aragón en Beatrice van Portugal. Haar doopmeter was koningin Victoria Eugenia.
Haar broer Jaime de Mora y Aragón was bekend als Spaans acteur en playboy - een schrille tegenstelling met zijn vrome zuster.
Fabiola dacht eraan in het klooster te treden, maar veranderde van mening na haar ontmoeting met Boudewijn, die haar meenam naar België.
Fabiola bezat samen met haar echtgenoot de villa Astrida (genoemd naar Koningin Astrid) in Motril (Spanje), waar ze jaarlijks vakanties doorbrachten. Tijdens de vakantie in 1993 overleed koning Boudewijn daar.
Sprookjes
Fabiola heeft kinderverhalen geschreven. Ter gelegenheid van de vijftiende verjaardag van attractiepark De Efteling werd de attractie De Indische Waterlelies gebouwd, een uitbeelding van een van de twaalf sprookjes uit de bundel Los doce Cuentos maravillosos (vertaald als De twaalf wonderlijke sprookjes van Koningin Fabiola en uitgegeven bij Desclée de Brouwer, met illustraties van Lia Timmermans in 1961), die Fabiola in het Spaans schreef in 1955.
Opgeleid als verpleegster, staat ze bekend om haar sociale betrokkenheid.
Koningin der Belgen
Ze leerde Boudewijn kennen door bemiddeling van hulpbisschop Leo Suenens, de latere kardinaal-aartsbisschop van het aartsbisdom Mechelen-Brussel. Beiden waren diepgelovig katholiek en hun eerste ontmoeting vond plaats in Lourdes. Het hof kondigde op 16 september 1960 officieel de verloving aan van doña Fabiola met Koning Boudewijn.
Fabiola en Boudewijn trouwden in Brussel, burgerlijk in de Troonzaal van het koninklijk paleis, kerkelijk in de Sint-Michielskathedraal op 15 december 1960. Haar getuigen waren : de Markies van Casa Riera (broer), Graaf Alejandro Mora en de Graaf van Barcelona. Johannes XXIII stuurde Kardinaal Siri als pontificaal gezant die de persoonlijke gelukwensen en een bijzondere apostolische zegen overmaakte aan het vorstenpaar, de nuntius Mgr. Forni las een boodschap voor. Kardinaal Van Roey zegende het huwelijk in.
Tijdens de huwelijksplechtigheid droeg Fabiola het diadeem der Negen Provinciën dat haar schoonmoeder Koningin Astrid na haar huwelijk met de toekomstige koning Leopold III op 25 februari 1927 ontvangen had als geschenk van het Belgische volk (door nationale intekening). Haar witte huwelijksjapon werd ontworpen door Cristobal Balenciaga. Fabiola de Mora y Aragón kreeg door haar huwelijk de titel Koningin der Belgen.
Fabiola en Boudewijn bleven kinderloos. Ze raakte enkele keren zwanger, een eerste maal in 1961. Het nieuws werd bekendgemaakt door Paus Johannes XXIII, maar na een aantal weken eindigde de zwangerschap. Ook in 1962 en 1963 werd ze zwanger, maar telkens liep het fout af.[bron?] Nadat behandelend gynaecoloog Albea kon bevestigen dat een nieuwe zwangerschap waarschijnlijk geen ernstig gezondheidsrisico zou betekenen, is koningin Fabiola nog tweemaal in verwachting geweest. Na haar laatste zwangerschap, die een buitenbaarmoederlijke bleek te zijn, gaf het echtpaar de hoop op. Het leven van Fabiola Mora y Aragon zelf zou op haar leeftijd in gevaar komen bij een nieuwe poging. Beiden berustten in hun lot en beschouwden dit als een kans om "meer van alle kinderen te kunnen houden".
Activiteiten
De voornaamste officiële activiteiten van Fabiola, bestonden uit het vergezellen van de koning tijdens staatsbezoeken en bij het ontvangen van buitenlandse personaliteiten in Brussel. In 1990 vertegenwoordigde ze België, samen met de koning op de eerste wereldtop van de VN over het kind.
Daarnaast had ze een sociaal secretariaat dat talrijke verzoeken om hulpverlening behandelde, in afspraak met de bevoegde ministeries en de Openbare Centra voor Maatschappelijk Welzijn (OCMW).
Ze was verder:
erevoorzitster van de Koning Boudewijnstichting (sinds 1993);
erevoorzitster van de Koningin Elisabethwedstrijd (vanaf 1965 tot 2013);
erevoorzitster van de Damiaanactie (1965 tot 2010);
beschermvrouw van Unicef België;
oprichtster van de Nationale Stichting voor de Geestelijke Gezondheid (voor gehandicapte kinderen);
beschermvrouw van de Werelddag Poëzie en Kind;
beschermvrouw aan de Unie van schouwspelkunstenaars;
beschermvrouw van het Salon van aquarellisten;
meter van de Internationale Wedstrijd voor beiaardiers;
beschermvrouw van het Muziekfestival Musica Antiqua, Festival van Vlaanderen, Brugge;
beschermvrouw van de Europese Prijs voor het Museum van het Jaar.
Koningin-weduwe
Na het overlijden van haar echtgenoot in 1993 trok ze zich terug uit het publieke leven. Ze woonde sindsdien op het Kasteel van Stuyvenberg. Ze blijft wel bezig in de Koning Boudewijnstichting en volgde nog tot 2013 van nabij de Koningin Elisabethwedstrijd. De jaarlijks uitgereikte eerste prijs droeg haar naam. Ook haar fonds is nog steeds actief, en ze is bij officiële plechtigheden aanwezig in binnen-en buitenland, zoals op het Festival Internacional de Música Sacra Rey Balduino en het EMF.
Franco
De familie Mora onderhield, zoals de meeste families in de Spaanse aristocratie, goede banden met het Spaanse staatshoofd, de nationaalkatholieke en fascistische dictator Franco, die de Spaanse kroon had toegezegd aan de troonopvolger Don Juan de Bourbon. Carmen Polo, de echtgenote van Franco was aanwezig bij het overhandigen aan Fabiola door Fernando María Castiella, van het diadeem, huwelijksgeschenk vanwege de Spaanse regering. De goede verhouding bleef bestaan tot de dood van Franco. Fabiola zou volgens sommige critici gecorrespondeerd hebben met de Francos.
Ze bracht als koningin met Boudewijn privébezoeken aan het echtpaar Franco, die in sommige milieus bekritiseerd werden.
Doodsbedreiging
Op 16 mei 2009 kreeg de Belgische krant La Dernière Heure een brief afgeleverd waarin een onbekende groep dreigde met een aanslag op Fabiola. Ze zou volgens deze brief gedood worden met een kruisboog op 21 juli, tijdens het defilé op de Belgische nationale feestdag. Een aanslag werd niet gepleegd; wel waren er maatregelen genomen die haar veiligheid moesten garanderen. Op het einde van het defilé haalde de vorstin een appel uit haar handtas en hield die in de hand, waarmee ze naar Willem Tell verwees en haar onverschrokkenheid bevestigde.
Begin 2010 kwam er een tweede dreigbrief. Op de Belgische nationale feestdag, 21 juli, zou de koningin wederom slachtoffer kunnen worden van een aanslag. De veiligheidsdiensten zouden Fabiola gevraagd hebben niet te provoceren en geen grapjes meer uit te halen zoals in 2009, toen ze een appel in de hand hield.
Gezondheid
Medio januari 2009 werd Fabiola enige tijd in een ziekenhuis opgenomen voor een infectie van de luchtwegen nadat zij enkele dagen eerder een schildklieroperatie had ondergaan. Haar gezondheidstoestand was ernstig, en daarbij leed ze zichtbaar aan artrose en reuma. Ze kon na enige tijd het ziekenhuis weer verlaten. Nadien verscheen ze in het openbaar in een rolstoel en voor het laatst tijdens de herdenkingsplechtigheid van de 20ste verjaardag van het overlijden van haar man, koning Boudewijn, op 31 juli 2013. Sindsdien leefde ze teruggetrokken in het kasteel Stuyvenberg.
Overlijden
Koningin Fabiola is op 5 december 2014 in het Kasteel Stuyvenberg te Brussel overleden.
Nalatenschap
Op 10 januari 2013 kwam Fabiola in het nieuws omdat ze geld zou hebben ondergebracht in een private stichting waardoor de erfgenamen minder erfrechten zouden moeten betalen. De stichting, "Fons Pereos", had als doel het ondersteunen van haar neven en nichten, en hun afstammelingen, op voorwaarde dat ze geboren zouden zijn uit een eerste, rooms-katholiek gesloten huwelijk. Op 12 januari 2013 werd bekend dat de eerste minister Di Rupo voor de begroting van 2013 voorstelde de dotatie van Fabiola met bijna een half miljoen te verlagen vanaf 2013 tot € 923.000; op 6 juni 2013 besloot de regering haar dotatie te verlagen tot 423.000 euro waarvan het inkomensdeel 90.000 euro per jaar gaat bedragen (wat neerkomt op 7.500 euro per maand) waarover Fabiola belast wordt. Op 25 januari 2013 werd bekend dat Fabiola het Fons Pereos zou opheffen. Volgens artikel 17 van de statuten zouden de gelden verdeeld worden over de stichting die door haar man is opgericht bij testament van 1992 en een in 1999 door haar zelf in Spanje opgerichte stichting.
Op 28 mei 2013 kwam Fabiola opnieuw in het nieuws omdat Villa Astrida, het vakantieverblijf van Boudewijn en Fabiola in het Spaanse Motril, in een Spaanse stichting werd ondergebracht “zodat de neven van de koningin ervan kunnen genieten zonder successierechten te betalen”. Op 3 juli 2013 kwam ze weer in het nieuws toen bekend werd dat ze 2,5 miljoen euro uit haar persoonlijk vermogen in de stichting Astrida zou pompen, om haar neven en nichten in Spanje, de derde en de vierde wereld te ondersteunen.
Vernoemingen
De ontdekkingsreiziger Guido Derom noemde in 1961 een net ontdekte Antarctische bergketen naar haar.
In 1976 werd ze erelid van de Koninklijke Academie voor Geneeskunde.
Een aantal ziekenhuizen, bejaardenhuizen, jeugdhuizen is naar haar vernoemd, onder meer een kinderziekenhuis en een privékliniek in Spanje.
Er is een straat of laan naar haar genoemd in onder meer Brugge, Diest, Eeklo, Gent, Gullegem, Haccourt, Heusy, Kelmis, Knokke-Heist, Leysin (Zwitserland), Ligny, Maaseik, Machelen, Maldegem, Menen, Moeskroen, Oostkamp, Ottignies, Oud-Turnhout, Rixensart, Schelle, Sombreffe, Steenput, Saint-Vaast en La Louvière.
Bron: Wikipedia
|
Onze familiestambomen
1928 - 2014 (86 jaar)
